Heloisa Helena ile Mülakat: “P-Sol TarihselBir Zorunluluktur”

» P-Sol’un kuruluşu Brezilya siya­set sahnesinde ne gibi değişiklikle­re neden oldu?

P-Sol sosyalist ve demokratik sol için bir sığınaktır; hayatımızın en gü­zel yıllannı adadığımız Brezilya Emekçiler Partisi’ni (PT) mahveden kesimler tarafından ortaya konan al­tenatiflerden farklı, yirmi yıldır solu destekleyen siyasi hassasiyetlerin ve toplumsal militanlığın buluşma yeri­dir. Bugün PT sadece bürokratik ve hukuki açıdan varlığını sürdürmek­tedir, hepsi bu. Partinin varoluş ne­deni tamamen yok edilmiştir. Bütün bunlann Lula’yla başlamadığını bili­yorum, yozlaşma ve bürokratikleş­me süreci çok önceden başlamıştı. Üstelik bunlar yukanda bahsi geçen parti içi sol akımlar tarafindan kı­nanmıştı, fakat sanınm bu sürecin derinleşmemesi için yapılması gere­kenleri yeterli bir biçimde yerine ge­tiremedik. Bugün PT, Latin Amerika’daki en büyük sol partinin inşa edilmesine katkıda bulunmuş binlerce militanı­nın rahatsızlıklarına ragmen neoli­beralizmin muzaffer propagandası­nın vasat bir aracıdır. İktidardaki bir parti olarak yaptıklarıyla bir bütün olarak neo-liberal söylemi meşrulaş­tırmıştır. Bizim için bütün bunlar mağduru olduğumuz benzer riskle­rin ancak parti içi demokrasiyi teşvik ederek, toplumsal hareketlerle bulu­şarak ve partinin siyasal yaşamını sürekli canlı tutarak engellenebile­ceğini gösteren bir öğrenme sürecini ifade etmektedir.Bu deneyim insanlann yaşamla­nnda çok ciddi rahatsızlıklar yarattı, hatta bazıları şunu söyleyecek kadar ileri gittiler:

“Size çok sempatim var ama bir gün hükümetin kutsal top­rağına adım attığınızda taraf değiş­tirmeyeceğinizi, yeni bir ihanete da­ha kalkışmayacağınızı bana kim ga­ranti edebilir?” Aslında bunlar birçok insanın üzerine düşünüp konuştuğu, hakkında soru sorduğu noktalar.

Bu sorulara her zaman şöyle ce­vap veriyorum: “Bu birlikte üstlene­ceğimiz bir risk”, sonra şaka yollu “eğer aynı şeyler tekrarlanırsa biz parlamenterler tekrar ihraç ediliriz” diyorum.”‘ Bu riski birlikte üstlenece­ğiz derken tabü ki şaka yapıyorum. Ama kolektif olarak düşünüyoruz. dolayısıyla parti içi demokrasi ve di­ğer militanların katılımı sürekli ve sağlam olacak ki militan kolektifi partinin yozlaşma ve bürokratikleş­me riskini azaltsın. Kanımca riski % 100 ortadan kaldıracak bir formüle hiçbir zaman sahip olmayacağız. Bu­nu rahatlıkla söyleyebiliriz fakat kor­kunun yarattığı tehlikeye, korkunun bizleri yozlaşma ihtimali karşısında yalnızca üzgünce istifa etme ve hiç­bir şeye müdahale edememe nokta­sına sürüklemesine izin veremeyiz. Partinin solundaki militanların takdire değer faaliyetlerine ragmen partinin dejenerasyonu ve bürokra­tikleşmesi ile sorıuçlanan PT deneyi­minden çok şey öğrendik. Dolayısıy­la şimdi gördüğümüz korkunç duru­ma«1 neden olan rotayı takip etmeye­ceğiz. P-Sol mücadeleyi asla tasfiye etmeyecek ya da ona sırt çevirmeye­cek deneyimli sosyalist militanlar ta­rafından inşa edilmiş kolektif bir projedir.»

P-Sol’un kurulmasıyla birlikte sosyalizm için mücadeleyi nasıl ye­niden biraraya getirmeyi düşünü­yorsunuz?

P-Sol’un yaratılması tarihsel bir zorunluluktu, çünkü bu aynı zaman­da hiçbir zaman bahsi geçmeyen bir sınıf ihanetini örgütleyen PT’nin de tarihsel olarak sona erişiydi. Bu iha­netle birlikte sosyalist ve demokratik solun bütün programatik zemini tahrip edildi ve devrimci yönelimleri rafa kaldırıldı. Fakat bu yöneliınlerin tek sahibi PT değil. Aynı şekilde bu kavramlar P-Sol’un mülkü de olma­yacak. Faxat tarihsel zorunluluk ge­reği bizim partimiz Brezilya’da, Latin Amerika’da ve tüm dünyada müca­deleye sırt çevirmemiş ve kapitaliz­me biat etmeyen sosyalist ve demok­ratik soiun milyonlarca militanının anısını onurlandırmak için kurul­muştur. Şimdi tüm bıı görevleri daha fazla mutluluk, disiplin ve işçi sınıfı sevgisiyle yerine getiriyoruz.

P-Sol krizden sosyalist ve halktan yana bir çıkışta tayin edici ve pozitif bir rol üstlenebilir. Önemli olan şim­di ve gelecekte parti gibi araçlar ve toplumsal hareketlilik olanaklarıyla beraber hangi mekanizmalan kulla­nabüeceğimizi bilmektir. Bir çıkış yo­1u formüle edebilmek için halkın yaygın öfkesini ciddiye almalı ve er­ken seçim talep etmeliyiz. Yürürlükteki seçim yasasından dolayı sadece Kurucu Meclis oluştu­rulması talebini öne süremeyiz; Ana­yasa bugün değiştirilse eskisinden daha kötü olur! Hükümet ile Ulusal Meclis arasındaki ilişkilerin gayn ku­rumsallaşması ve keyfileşmesinden dolayı erken seçim devlet başkanını seçmek üzere bütün meclis için ta­lep edilmelidir.”‘Eğer Brezilya halkı bize karşı cö­mert olursa bunun nedeni nasıl ih­raç edildiğimize şahit olmalarıdır. Onlann da bizim sıkıntılanmıza, kor­kularımıza ve mücadelemize ortak olduklannı düşünüyorum. İhaneti kabullenmediğimizi gördüler. Şimdi nerede olduğunu hatırlaınıyorum ama korkuların ruhlan yaraladığını, iz bıraktığını okumuştum. Fakat kor­kunun bizim ruhlarımızda bıraktığı izler inandıkları için savaşmaktan korkmayan insanların yaralarıdır. Her zaman böyle düşündüm. Bu iz­lerden aşırı derecede gurur duyma­mamız gerekmesine ragmen bu izler Lula hükümetinin zafer aylarında bizlerin mücadeleye sırt çevinnediği zamanlan temsil etmektedir. Bizler ihraç edilirken hiç kimse sesini yük­seltmedi ve bizlerin çılgın köktenci­ler oiduğumuz söylendi. Fakat bu in­sanlar tarihsel bir momentin içinde olduğumuzu anlamaktan acizdi. Biz­lerin ise mücadeleyi sürdürenlerin, hatırlanmayanların, yaralanan ve öldürülen yoldaşlannın kanlannı yı­kayanlann anısını yaşatacak cesare­ti ve öfkesi vardı. Bundan dolayı Bre­zilya halkı bizleri seviyor.Bu durumun bir kişilik meselesi olduğunu düşünmüyorum. Kendile­rini bizle birlikte tanımlıyorlar. Hatta hayallerini gerçekleştirebilmek ion belirli bir iktidar yapısından yaşam koşullan nedeniyle kopamamış insanlar bile kendilerini bizim müca­delemizle tanımlıyorlar. Bunun ne­deni kişisel olarak bir parti inşa et­meye hazır olduğum bireysel bir pro­je değildir. Eğer böyle olsaydı gider kişisel hayatımı güvence altına alır­dım. Ruhumu ve kalbimi, sağlımı ve sosyalizm için mücadele gücümü partinin yaratılmasına harcıyorum çünkü biliyorum ki bu kişisel bir pro­je veya sadece Luciana4 ile Ba­ba’nın5 kavgası değil; tüm Brezilya çapında, bizden daha zor durumda olan yüzlerce militanın isimsiz mü­cadelesidir.Onlar korkularını yenmek zorun­da, güçsüzlüklerimizin üstesinden gelmek, her gün mücadeleye devam edebilmek için tıpkı bizim yapmamız gerektiği gibi. Çünkü bizden daha fazla kavganın içinde olan, bazı za­manlar tepki verme yeteneğimizi da­hi tüketen devasa zorluklar yaşayan birçok insan var. Bu nedenle kendi­mizi bu insanlann hizmetine adıyo­ruz. Tarihimiz boyunca öfkeyle karşı durduğumuz ve durmaya devam edeceğimiz Temsilciler Meclisi ve Se­nato’daki bazı parlamenterlerin bi­zim ihraç edilişimizden açık bir bi­çimde utanç duymalanna rağmen­ projesi bizimkiyle çelişmektedir. Lu­la’nın projesine düşman olan ve şim­di hükümetin sevgilisi muamelesi gören bu insanlar her zaman olduğu gibi kamu kaynaklannın tadını çıkarmaktadır ve bizlere saygı duymalanna ragmen diğer sınıf düşmanlarımızla beraber bize karşı verdikleri savaşta asla ateşkese yanaşmayacaklardır.Bu kavganın içindeyiz çünkü bu ülkede ekmek, banş ve mutlulukla dolu yeni bir dünya için mücadele eden milyonlarca cömert, cesaret ve sosyalist yüreğin olduğunu biliyoruz.

PT’nin savaşçılarını P-Sol’a davet ediyoruz, onları kucaklamaya hazırız çünkü kendisini sosyalist solda görenler için PT’de neredeyse hiçbir alan kalmamıştır. Bütün bu insanlar hepimiz tarafından büyük bir şefkat ve dayanışma ile karşılanacaktır. Bu insanları bugünü henüz hazır olmayan fakat yaratılmaya çalışılan iş sınıfı mücadelesinin araçlarıyla inşa etmemize katılmalan için davet ediyoruz.Aramızda enternasyonal sol bakış açısının değişik gelenekleri temsil edenler var. Farklı deneyimlerden, farklı geleneklerden geliyoruz fakat birbirimize saygı duyuyoruz çünkü biz sosyalistiz. Eğer birbirimize karşı böyle bir tavır sergilemezsek beraber olamayız. Bütün yoldaşlann P-Sol’u Brezilya işçi sinıfı için bir mücadele aracı olarak inşa etmemize katılabileceklerini umuyo­rum. Basitçe önceden inşa edilmiş bir projeye dahil olmayacaklar, bu projeyi hep birlikte inşa edeceğiz. Bir mücadeleyi çoktan kazanmış du­rumdayız. Tüm Brezilya çapında zorluklar yaşayan, öfkeli birçok mili­tan olmamıza ragmen umudumuzu yitirmedik. P-Sol’u inşa etmeye baş­ladık ve 450 bin imzayı toplayarak partinin yasallaşma hakkını kazan­dık. Bazılanmızın başka parti dene­yimleri vardı ve ihanetlerden usan­mıştı, fakat geçmişin mücadele et­memizi engellemesine izin vermedik.­Ayrıca bir parti kurma deneyimi olmayan veya kendilerini enternasyonal sosyalistler olarak görmeyen sırdan insanlar ihraç edilme sürecimizden dolayı bizlere cömertçe, şefkatle ve saygıyla yaklaştılar. Bütün bu insanlar partinin ilk aşamasından geçmesinde Sosyalizm ve Özgürlük Partisi’nin (P-SOL) yasallaşma hakkının kazanılmasında hayati bir öneme sahiptir.

Kasım 2005

 Brezilya Başkanlik seçimlerinde solun adayı olan Heloisa Helena Senato üyesidir. PT’nin neoliberal politikalanna karşı çıktığı için 2003’te partiden ihraç edilmiştir. P-Sol’un kuruculanndan biridir

 DİPNOTLAR 1. Heloisa Helena, sosyal güvenlik politikalanna yönelik Lula’nın ilk karşı-reformlanna dair görüş aynlığını ifade ettiği için 2003’te PT’den ihraç edi­lişini kastediyor. 2. PT liderliğinin benimsediği neo liberal politika­lara ek olarak şu an partinin saplandığı riişvet skandalı kastedilmektedir.3. Ulusal Meclis Temsilciler Meclisi ve Senato ol­mak üzere iki kısımdan oluşmaktadır.4. Lııciana Genro, Rio Grande de Sul eyaletinden parlamento üyesi.5. Joao Batista Baba, Parana eyaletinden par­lamento üyesi.

Çeviri: AYKUT T. KILIÇ International Viewpoint, Kasım 2005- Yeni YOL Sayı:20

Brezilya Seçimlerinde Sol’un Adayı Heliosa Helena Üçüncü Sırada

Cesur Yürek Heloisa Helena