Brezilya: Gerçekleri Araştırma Komisyonu yasası onaylandı

Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff şeffaflığın sağlanması amaçıyla iki yasayı yürürlüğe soktu. Yasalardan ilki, 1946 ve 1988 yılları, özellikle de askeri diktatörlük döneminde(1964-1985) işlenen insan hakları ihlallerini inceleyecek olan Gerçekleri Araştırma Komisyonu’nun  kurulması ile ilgili. Yasanın açıklandığı basın toplantısında askeri diktatörlük döneminde üç yıl hapiste yatan Başkan Rousseff’in eski hapishane arkadaşları Rita Sipahi ve María Aparecida Costa da hazır bulundu.

İkinci yasa ile yurttaşlara devletin yasama,yargı ve yürütme alanlarında bilgi alma hakkı veriliyor, gizlilik alanı sınırlandırılıyor. Bu yasa ile devlet kurumları yurttaşlara bilgi sağlamak ile yükümlü ve belgeleri internette yayınlacaklar. Mali kayıtlar ve yöneticilerin maaşlarıda açıklanacak bilgiler kapsamındadır; bu yasa çıkana kadar, Petrobras ve Banco de Brasil gibi dev kuruluşların yöneticilerinin aldığı maaşların miktarı gizli tutuluyordu. Bazı gözlemciler geçtiğimiz aylarda rüşvet skandalları ile sarsılan Rousseff hükümetinin bu yasayı çıkararak itibarını korumayı hedeflediğini ileri sürdü.

Gerçekleri Araştırma Komisyonu’nun 6 üyesi Başkan Rousseff tarafından seçilecek; üyeliğin koşullarından biri politik partilerde yönetici ya da kamu kesiminde herhangi bir şekilde yetkili bir göreve sahip olmamaktır.

Komisyon diktatörlüğün sonunda darbeci ve işkencecilere sağlanan af yasasını gözden geçirme yetkisine sahip değil. Bu nedenle Komisyon’un iki yıl sürecek çalışmaları sonrasında geçmiş dönem yetkililerinin yargılanması söz konusu olmayacaktır. Kendisinden herhangi bir belgenin saklanmayacaği ve şahit dinleme yetkisine sahip Komisyon’nun halen aydınlanmayan kayıp vakaları konusunda gerçekleri ortaya çıkarması umut ediliyor.

Askeri diktatörlük döneminde 400’den fazla sol eylemci öldürüldü ya da kayıp edildi.

Rousseff, “ bugünden itibaren, insan haklarına karşı hiç bir eylem ya da belge gizli kalmayacaktır ve bunun anlamı, Brezilya’da insan haklarına karşı sayıdaki eksikliğe artık tahammül etmeyeceğimizdir,” dedi.

Brezilya da ki insan hakları örgütleri ve kayıp yakınları ise çıkarılan yasaları yetersiz bularak eleştirdi. İşkenceye karşı”Tortura Nunca Mais” örgütünden Victoria Grabois, Arjantin ve Uruguay da af yasalarının gözden geçirilerek sorumluların yargılandığını vurgulayarak, kurulacak komisyonun çalışmalarının insan hakları ihlallerini aydınlatacağına inanmadıklarını söyledi.

Geçtiğimiz yıl Latin Amerika İnsan Hakları Mahkemesi 1979’da çıkarılan affın yasal bir dayanağı olmadığı şeklinde bir karar alarak Brezilya’yı eleştirmişti.

undefined