Guatemala’da polis arşivleri açılıyor

Aygül Yıldız -ANF

1960-96 yılları arasında ABD destekli hükümetlerce muhaliflere karşı kirli bir savaşın yürütüldüğü Guatemala’da polis teşkilatının tüm arşivleri internette erişime açılıyor. Dokümanların onbinlerce işkence, kayıp ve yargısız infaz olayına ışık tutması bekleniyor.

Teksas Üniversitesi ile yapılan işbirliği sonucunda 2005 yılında tesadüfen bulunan 80 milyon sayfalık dokümanlar Guatemala Ulusal Polis Teşkilatı Tarihi Arşivi (AHPN) hiçbir kısıtlama olmadan internet kullanıcılarına açılacak.

Dokümanlar izlenen kişileri, raporları, gözaltı tutanaklarını ve muhalif liderlerin faaliyetlerini içeriyor. Belgeler arasında 250 bin kişinin hayatını kaybettiği 36 yıllık savaş boyunca ülkede fişlenen 900 bin kişinin özel dosyaları da bulunuyor.

2005 yılının Temmuz ayında Guatemala İnsan Hakları Kurumu terk edilmiş bir cephane deposunda polis teşkilatının arşivini bulmuştu. Arşivdeki en eski döküman 1882 en yeni döküman ise 1997 tarihini taşıyor.

Ülkede 1960-96 yılları arasında en az 45 bin kişi gözaltında katledildi ve bunlardan çok azının cesetleri bulunabildi. Ülkedeki Tarihi Hakikatleri Araştırma Komisyonu hazırladığı raporda öldürülen kişilerin büyük bir çoğunluğunun askeri üslerin yakınlarında gömüldüğünü yazdı.

2006 yılında dijital ortama aktarılmaya başlanan arşivin düzenlenmesi konusunda akademisyenlerle birlikte çalışan Guatemalalı yetkililer özel hayatın gizliliğini ihlal etmeyecek tüm belgeleri yayınlama kararı aldı.

İlk etapta yayınlanacak 13 milyon belge arasında tutuklama kararları, sorgu tutanakları, tutukluların ve ölülerin fotoğrafları, parmak izi dosyaları, telsiz görüşmelerinin tutanakları bulunuyor.

Geçtiğimiz sene arşivdeki belgeler kullanılarak 1984 yılında kaybedilen sendikacı Fernando Garcia’nın katilleri tespit edildi ve emekli bir polis 40 sene hapis cezasına çarptırıldı.

Arşiv ayrıca 300 sivilin ölümünden sorumlu tutulan emekli general Hector Lopez’in yargılaması sırasında delillerin sağlanmasında önemli bir rol oynadı.

Arşivin tamamen yayınlanmasının ardından tanıkların ve mağdurların da yardımlarıyla birçok kayıp olayının aydınlatılabileceği düşünülüyor.

Arşiv bulunduğu günden bu yana eski katliamların araştırıldığı soruşturmaların tümünde baş kaynak olarak kullanılıyor.

Arşiv 2012 yılbaşından itibaren internette tüm kullanıcılar tarafından incelenebilecek.

Guatemala’nın yeni cumhurbaşkanı eski bir general

Guatemala ‘da Seçim Komisyonu yetkilileri, Pazar günü yapılan Başkanlık seçimleri ikinci turunda sağın adayı Otto Perez Molina’nın oyların yüzde 53.5’ini, rakibi Manuel Baldizon’un ise oyların yüzde 46’sını aldığını açıkladı.

Seçimlere katılma oranı yüzde  60.84 oranındaydı.

Perez Molina, 1990’larda iç savaşın sona ermesinden bu yana ülke yönetiminde görev alan ilk eski asker olacak.

Orta Amerika’nın en büyük ülkesi olan Guatemala 15 milyona yakın bir nüfusa sahip, ülkede ki cinayet oranı ise ABD’den 8 kere daha yüksek. Mevcut yönetim suç örgütleri ve ülkedeki Meksikalı uyuşturucu çeteleriyle mücadele de başarısız olmakla suçlanırken her iki başkan adayı da güvenliği sağlama vaadinde bulundu. Molina askerleri  caddelere indirerek güvenliği sağlamak istiyor. polis sayısını 10 bin, asker sayısını da 2,500 arttırmayı planlıyor.

Guatemala’nın iç savaş sonrasında ki yıllarda bir vergi reformu yapmaması ve sosyal hakların asgari düzeyde tutulması ülkedeki üst sınıfların devlet üzerindeki kontrolünün bir simgesi;  bu nedenle,  vergi sisteminin düzenlenmesi yeni hükümetin önünde çözüm bekleyen sorunlardan biri olarak duruyor.

1950 doğumlu olan eski general Molina, insan hakları örgütleri tarafından, orduda görev yaptığı dönemde Guatemala’nın iç savaşı sırasında ağır insan hakları ihlallerinden sorumlu tutuluyor. Molina siyasi cinayet ve kayıp olaylarının yaygın olduğu bölgelerde istihbarat görevlisi olarak çalıştı. Ancak, Ordu içinde ılımlı kanadın temsilcilerinden biri olarak tanınıyordu ve 1996’da ki demokrasiye geçiş sürecini destekledi.

Guatemala’da 250 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği ve 1960 ve 1996 yılları arasında süren iç savaş ve çatışmalar sonrasında  demokrasiye geçilmişti. Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen Gerçekleri Ortaya Çikarma Komisyonu iç savaş sırasında insanlığa karşı işlenen suçların yüzde 93’ünden güvenlik güçlerini sorumlu tutmuştu.

Perez’in iç savaşta suçlu polislerin yargılanma sürecini baltalamasından korkuluyor. Perez’in insan hakları davalarından sorumlu devlet savcısı Claudia Paz’ı görevden alıp almayacağı bilinmiyor. Perez Molina’nın güvenliği sağlamak gerekçesiyle bir baskı rejimi kurmasından korkuluyor.

Sosyal Demokrat Cumhurbaşkanı Alvaro Colom, görev süresi bir yılla sınırlı olduğu için yeniden aday olamamış, yerine eşini yarışa sokma çabası ise başarısız olmuştu.

Guatemala: Maya yerlileri 5127’inci yılın gelişini kutladı

GUATEMALA CITY – Guatemala’da Maya yerli halkı Salı günü yıl 5127’nin başlangıcını kutladı; bu yılın ”otorite değişikliği” yılı olduğuna inanılıyor.

Maya din adamları ve toplum liderleri , “Barış için, uyum için, halkların birliği için,” dualar okuyarak ateş etrafında dans ettiler ve 4 ana noktada toplanarak, tanrılardan ” daha iyi zamanların şafağını ” getirmelerini dilediler.

Hükümet üyelerininde katıldığı ana kutlama başkentin batısındaki Kaminal Juyu’da yapılarken Mayalar tarafından kutsal olarak kabul edilen diğer yerlerdede kutlamalar yapıldı.

Kutlamalar Mayaların Wayeb olarak nitelediği 5 günlük bir önceki yılı değerlendirme ve yeni yıl amaç ve eylemlerini karşılaştırma döneminin sonunda yapıldı.

Maya anlayışına göre yıl 5127, 12.nci yol tarafından yönlebndirlecek ve yeni yıl bir ”otorite değişikliği”ni temsil ediyor.

Maya yaşlılarından Juan Axtij EFE’ye “Kutsal kitap Popol Wuj’un bu yıl olacaklarla ilgili varsayımları bir basit öngörü değil, ümit ve yön bulmamız için bir araçtır”.

Yaşlı adam bu sözleri, söylerken, Guatemala’da Eylül ayında yapılacak Başkanlık, Meclis ve belediye seçimlerine gönderme yaptı.

Yerli halklar 14.4 milyon nüfusa sahip olan Guatemala’da nüfusun yüzde 42’sini oluşturuyorlar.

Mayalar, son yirmi yıl içinde, 1960 ve 1996 yılları arasında süren iç savaş sırasından askeri hükümetler tarafından tahrip edilip unuturulmaya çalışılan kültürlerini yeniden canlandırmayı başardılar.

En doğru ve en eski takvimlerden biri olarak kabul edilen Maya takvimi bir yılda 365 güne sahip ancak, bir yılda herbiri yirmi günden oluşan 18 ay ve 5 günlük Wayeb bulunuyor. EFE

Guatemala halkı bombalı saldırıya tepkili

Guatemala, (Prensa Latina) Guatemala halkı ülkede gerçekleştirilen bombalı saldırının ardından gergin ve çaresizce beklerken, ülkede artan şiddete karşı toplumsal tepkiler artıyor.

Pazartesi günü başkentteki bir yolcu otobüsüne karşı düzenlenen ev yapımı bombalı saldırının ardından sorumluların yakalanması için kamuoyunun yoğun bir talebi bulunuyor.

Olayı kınayan kurumlar arasında Guatemala’da görev yapan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi yetkilileri de bulunuyor. Yetkililer ülkede oluşturulmaya çalışılan güvensizlik havasının derhal dağıtılması gerektiğini vurguluyor.

Birleşmiş Milletler yetkilileri ayrıca Guatemala hükümetine yaptıkları çağrıda geçmişte yaşanan olayların yanısıra son olayın sorumlularının derhal bulunması için gerekli soruşturmaların başlatılarak sorumluların cezalandırılmasının artan şiddetin önüne geçeceği ifade ettiler.

Saldırıyla ilgili olarak Salı günü 19 yaşındaki bir genç kadın gözaltına alındı. Guatemalalı yetkililer saldırıdan Mara-18 adlı çetenin sorumlu olduğunu düşünüyorlar.

Saldırıyı kınayanlar arasında kendi sınırlarında suç örgütlerine karşı savaş açmış olan Meksika hükümeti de yeralıyor.

Meksika: Başkan Calderon ABD’yi suçladı

Meksika devlet başkanı Felipe Calderón , salı günü Kolombiya’da yaptığı konuşmada ABD’yi dünyada ki en büyük uyuşturucu tüketicisi olmak ve Latin Amerika’da faaliyet gösteren çetelere silah ve para sağlamakla suçladı.

Kolombiya’nın Kartegena şahrinde yapılan XII Tuxtla Zirvesi ve Diyalog Mekanizmalari toplantısında,  ‘”ABD’de ki uyuşturucu tüketimi Kolombiya ve Meksika gibi ülkelerin sahip olduğu problemin kökeninde yatıyor” dedi.

Calderon,  ABD’nin Kaliforniya eyaletinde  marihuana’nın yasallaştırlması için yapılan çalışmaları da eleştirdi.

Meksika, Kolombiya ve Guatemala yasallaştırma girişimlerine birlikte karşı çıktılar.

Calderón ayrıca, ”ABD’nin  kriminallere para ve silah sağlayan ana kaynak olduğunu” vurguladı.

Göçmenlerin ABD’ye geçişini durdurmak için sert tedbirler alan ABD’nin aynı çabayı yasadışı silah ticaretini durdurmak için göstermediğini söyledi.

Calderón, Başkanlığa başladığı 2006 yılından bu yana 90.000 silah ele geçirdiklerini, bu silahların 50.000’inin saldırı tüfekleri, 8.000’in el bombası ve  diğer cephanelik olduğunu söyledi. Ele geçen silahların seri numaraları silahların ABD’den Meksiya’ya sokulduğunu gösteriyor dedi.

XII Tuxtla zirvesine  Kolombiya Başkan, Juan Manuel Santos;  Costa Rica başkanı Laura Chinchilla,  ve Honduras hükümetinin darbe ile başa gelen Başkanı Porfirio Lobo katılıyor.

Toplantıya katılanlar arasında Dominik Cumhuriyeti başkan yardımcısı, Rafael Alburquerque;  Nikaraqua başkan yardımcısı Jaime Morales; ve Panama’dan aynı göreve sahip  Juan Carlos Varela; ve  El Salvador Dışişleri bakanı Hugo Roger Martínez katılıyor.

Kaynak: teleSUR-Efe-Abc.es/jl-MFD

Coca Cola’nın Meksika, Guatemala ve El Salvador’da ki suçları

Meksika

Dünya da  kişi başına en fazla Coca Cola tüketen ülke olan Meksika’da Coca Cola aşırı kazanç sağlarken  milyonlarca çocuk, genç ve yetişkin şişmanlık dolayısyla şeker hastalığı gibi sağlık problemlerine sahiptir. Tarım İşçisi Aileler için Merkez (  Center for Farmworker Families) yöneticisi yazar Dr. Ann Lopez:

” Meksika’nın  merkezi batısında yaşayan halk saldırgan Cola için kolay bir av teşkil ediyor. Kırsal kasabalardan birinde durup etrafınıza baktığınızda bir Coca Cola ilanı görmemeniz mümkün değildir. Coca Cola’nın, araştırma yaptığım bu bölge de yaptıklarını gözlerimle gördüm: bağımlılık yaratan ürünlerini bu ürünleri alacak mali güçleri olamayan ve her on kişiden birinin teşhiş edilmemiş şeker hastalığına sahip olduğu köylü nüfusuna pazarlıyorlar.” dedi.

Coca-Cola, Meksika’da meşrubat pazarını elinde tutmak için yasaları çiğnemekten de çekinmiyor. Halen Meksika da görülmekte olan  Angel Alvarado Agüero davasında, Coca Cola’nın  meşrubat pazarını tekeline almak için yaptığı yasadışı operasyonlara katılmayı red ettiği için kovulan bir bir pazarlama müdürünün iddiaları inceleniyor. Dava ayrıca,  Coca-Cola şirketinin gerek işçilere kazançtan pay verme gerekse de vergi ödeme de milyonlarca dolar ödemekten kaçındığını ortaya koydu.

“..Meksika’da 12 milyondan fazla kişi içme suyuna sahip değildir” diyen araştırmacı gazeteci Beverly Bell,  eski bir Coca Cola yöneticisi olan Meksika devlet Başkanı (2000-2006) döneminde Dünya Bankası’nın yardımıyla su kaynaklarının ve geniş toprakların özelleştirildiğini ve böylece Coca Cola gibi şirketlerin bir ödeme yapmaksızın toprak ve su gibi doğal kaynaklara sahip çıktığını belirtiyor.

Bell, 2006’da yazdığı bir yazıda, ” Fox’un Başkan olduğu 2000 yılından sonra şirket Meksika hükümeti ile su kaynakları ile ilgili 27 imtiyaz sözleşmesi imzaladı. Bu sözleşmelerin 19’u,  Coca Cola’ya doğal su havzaları ve bazıları yerli halka ait olan 15 nehrin suyunu kullanma imtiyazı verdi. 8 imtiyaz sözleşmesi ise Coca Cola’nın üretim artıklarını nehirlere boşaltması ile ilgilidir” dedi.

Daha fazla bilgi için Coca-Cola’s crimes in Mexico. (İngilizce)

Guatemala

25 Şubat 2010’da   Coca Cola’ya karşı insan haklarını ihlal ettiği için New York Yüksek Mahkemesinde açılan dava federal bir mahkemeye transfer edildi :” Bu dava  Guatemala’da, Coca Cola şişeleme ve üretme firmaları tarafından sendikacılar ve onların ailelerine karşı sürdürülen tecavüz, cinayet ve cinayete teşebbüslerini de içeren bir şiddet kampanyası hakkındadır.”

1970 ve 1980’li yıllarda  Guatemala Şehrinde yaşananları hatırlamakta fayda vardır: Latin America Bureau (UK)  tarafından 1987’de yayınlanan  ” İçimi Kolay İçecek, Zor Çalışma” başlıklı raporda, ” 9 yıl boyunca Guatemale şehrinde ki Coca Cola şişeleme tesislerinde çalışan 450 işçi işleri, sendikaları ve yaşamları için savaştılar. Üç kere fabrikayı işgal ettiler – son işgal 13 ay sürdü. Sendikalarının üç Genel sektereteri ve beş işçi öldürüldü. 4 işçi de kaçırıldı ancak daha sonra sonradan serbest bırakıldılar. “

Şubat ayında açılan ve halen sürmekte olan dava da Coca Cola iki sendikacı ve ailelerine karşı şiddet kampanyası sürdürmekle suçlanıyor. Coca Cola ve Coca Cola’nın iki şişeleme fabrikası ve toz kahve fabrikasını sahibi olan INCASA firması, 2006 yılı başlarında ABD’ye kaçmak zorunda kalan sendikacı Jose Armando Palacios ve oğlu ve yeğeni öldürülen, kızı ise tecavüze uğrayan  sendikacı Jose Alberto Vicente Chavez adına Uluslararası Haklar Örgütü adlı STD tarafından dava edildi.

Foto: Öldürülen Sendika liderlerinin resimleri

El Salvador

İşçilerin uğradığı saldırı ve sömürüye ilave olarak  Coca Cola El Salvador’da çocuk işçilerin tehlikeli bir şekilde şeker kamışı tarlalarında çalıştırlmasından da faydalandı. İlk olarak Human Rights Watch 2004 yılında gündeme getirilen bu konu, 2007 yılında Britanya’da yayınlanan bir TV belgeselinde ve 2009 yılında ABD’de yayınlanan Mark Thomas‘ın kitabı “Belching Out the Devil: Global Adventures with Coca-Cola,”  kitabında detayları ile anlatıldı.

Uluslararası çalışma Örgütü ( International Labor Organization) temsilcileri Coca Cola’nın Kolombiya fabrikasına yaptıkları bir ziyarette, fabrika yetkililerine şeker gibi ham madde sağlayan firmaların çocuk emeğinden faydalanmasına karşı bir kontrol mekanizması olup olmadığını sorduğunda şirket yetkilileri ham madde sağlayan firmaların çocuk çalıştırmasına karşı olduklarını ancak ”Coca Cola’nın halen bu alanda bir kontrole sahip olmadığını” belirttiler.

Daha fazla bilgi için: Coca Cola’s crimes in El Salvador

Bir Bardak Kola’nın Zararları

Coca Cola’nın Vitaminli Suyu Sağlığa Zararlıdır! 15 Agustos 2010

Kola Öldürür

Katil Coca Cola’nın Kurbanları

ABD Guatemala’da yüzlerce kişiye cinsel hastalık bulaştırmış

Amerikalıların 1946 and 1948 yıllarında yürüttüğü araştırma, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı aşı geliştirmeyi amaçlıyordu.

Frengi körlüğe, ruh ve akıl hastalıklarına, hatta ölüme bile neden olabiliyor

Enfeksyona maruz kalanların çoğunun, onayına başvurulmayan ve üzerlerinde ne tür deney yapıldığının farkında olmayan mahkumlardan ve ruh hastalarından oluştuğu anlaşıldı.

Amerikan yönetimi şimdi bu araştırmadan dolayı özür diledi. Dışişleri Bakanı Hillary Clinton “etik değerlere aykırı” olarak nitelediği araştırmanın, “utanç verici olduğunu” söyledi.

Enfeksyona maruz kalan hastaların çoğunun yeterli bir tedaviden yararlanmadığı belirtiliyor. Frengi, kalp rahatsızlıkları, körlük, ruh sağlığının bozulması gibi sonuçlara yol açabiliyor; hatta ölüme neden olabiliyor.

Amerikalıların araştırma programına ilişkin kanıtları ortaya çıkaran Profesör Susan Reverby, dönemin Guatemala hükümetinin de deneylere izin verdiğini söyledi.

60 Yıldan fazla bir süre önce yürütülen deneylerin ayrıntılarına ilişkin soruşturma başlatıldı, fakat etkilenen kişilere tazminat ödenmesi yönünde bir teklif yapılmış değil.

Profesör Reverby’nin ortaya çıkardığı kanıtlara göre, Amerikalı doktorlar ayrıca, penisilinin frengiyi sadece tedavi etmekle kalmayıp, tümüyle engelleyip engellemediğini anlamak için fahişelere de frengi virüsü bulaştırmışlar.

Bu kişilerin daha sonra tedavi edildiği, fakat tümünün iyileşip iyileşmediğinin belirsiz olduğu da kaydediliyor.(BBC)